بازیابی و طراحی الگوی معماری مسکن کانی سواران سنندج با رویکرد پایدار

چکیده: امروزه در کشورهای توسعه یافته احیای بافت روستایی امری شناخته شده و متداول است، ولی در کشورهای کمترتوسعه یافته یا در حال توسعه، این موضوع هنوز در آغاز راه است.در مقیاس جهانی، در دهه های گذشته به دلایل انقلاب صنعتی و رونق شهرنشینی و رشد اقتصاد شهری بخشی از روستاهای جهان، به تدریج تخریب و خالی از سکنه شدند. اما در سه دهه اخیر،احیای بافت روستایی و توجه به نیازهای آنها، جهت جلوگیری از مهاجرت و ایجاد یک توسعه پایدار، در کشورهای زیادی رو به افزایش است. در این پژوهش و طرح،با عنوان بازیابی الگوی معماری مسکن در روستای کانی سواران سنندج ایران، سعی بر ارائه راهکارهایی متناسب با نوسازی و بهسازی مسکن روستایی و رسیدن به چند الگوی معماری مسکونی متناسب با این روستا می باشد.این الگوها در پیوند با فرهنگ و معماری گذشته روستا با عناصر و مولفه های خاص خود، با رویکرد توسعه پایدار، ارائه شده است. هدف آنست که پیشنهادی عملی به مردم روستا در مورد نحوه احیای درست و بجای محیط زندگی آنها باشد تا از نوسازی های غیر مسئولانه و غیر معمارانه که در این روستا و روستاهای مجاور صورت می پذیرد، جلوگیری شود. این پژوهش و طرح،قصد دارد با توجه به پیشنهاد روستاییان مبنی بر تغییر محل روستا و انتقال آن به حدود پانصد متر پایین تر (از جهت ارتفاعی و نزدیکی به جاده ارتباطی منطقه) به عنوان محل جدید،روستایی با ساختاری جدید ولی با رعایت هویت خانه روستایی و متناسب با زندگی امروز و آینده روستاییان، مطالعه و طراحی نماید. دسترسی آسان تر وسایل نقلیه به روستا،دستیابی سریع تر و راحت تر به سوخت جهت گرمایش در فصل سرما،بهمن گیر بودن مکان کنونی روستا و نوسازی ساختار سازه ای و بهسازی لرزه ای از جمله علل جابجایی محل روستا به موقعیت جدید است. در طراحی به پتانسیل های درونی روستا و نوع زندگی روستایی، استفاده از انرژی های پاک و بهره گیری از ذخیره سازی انرژی با نگاهی به معماری بومی روستاییان مدنظر قرار گرفته است.در احیای روستای کانی سواران در مکان جدید، از روش های معماری پایدار، بهره گیری از فناوری بوم آورد به روزشده، توجه به شرایط اقلیمی نظیر باد،تابش،استفاده از شیب زمین و تامین انرژی سوختی غیر فسیلی از طریق سامانه بیوگاز با استفاده از فضولات حیوانی که منجر به کاهش مصرف انرژی می شوند،استفاده شده است که منجر به کاهش آلودگی های تحمیل شده بر محیط می شود. همچنین بناهای موجود این روستا با حضور در محل با دقت مطالعه و برداشت گردیدندو فرهنگ حاکم سکونتی و معیشتی بر آنها شناسایی گردید. برای یازده خانوار ثابت و نه خانوار فصلی ساکن در این روستا،روستایی سی خانواری با لحاظ توسعه جمعیتی آتی در سایتی با شیب نسبتاً تند و روبه جنوب، در کنارجاده ارتباطی طراحی شد. در طراحی روستا و الگوی خانه های جدید نتایج و راهکارهای طراحی زیر مد نظر قرار گرفت: استفاده از مصالح بوم آورد(تیرچوبی،خاک،سنگ درطبقه پایین و ازاره ها،کاهگل و پنجره-های چوبی،بازشوهای اندک،حیاط های میانی کوچک ومتراکم، ایوانهای روبه جنوب،بخش دام در زیر محل سکونت،دسترسی ابزارآلات کشاورزی و خودرو به همه خانه ها،محل خواب گله و توقفگاه آلات کشاورزی،خدمات وکاربری های عمومی،لحاظ مرکزیت روستا،جمع آوری آبهای سطحی معابر و هدایت آن به حوضچه پایین روستا برای مصارف کشاورزی در فصل گرم، جمع آوری فضولات حیوانی و دپوی آن در پایین دست روستا و در محلی ثابت جهت تولید بیوگازو هدایت آسان گازتولید شده به بالا دست و به داخل منازل با شبکه طراحی شده. کلیدواژه ها کانی سواران، ، روستا، پایداری، فرهنگ، الگوی مسکن